Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) vừa phát hành Báo cáo “Hiệu quả công tác xử lý thông tin vụ việc về động vật hoang dã (ĐVHD) do người dân thông báo năm 2022 - một đánh giá độc lập về hiệu quả của các cơ quan chức năng trong việc xử lý thông tin vụ việc về động vật hoang dã (ĐVHD) do người dân thông báo qua ENV.

Từ năm 2019, ENV bắt đầu phân tích hiệu quả công tác xử lý các vụ việc về ĐVHD do người dân thông báo tại tất cả các địa phương trên cả nước với mục tiêu cung cấp cho lãnh đạo chính quyền những thông tin cần thiết để đánh giá hiệu quả công tác thực thi pháp luật của các cơ quan được giao nhiệm vụ bảo vệ ĐVHD tại địa phương. Các chỉ số đánh giá bao gồm: tỷ lệ xử lý thành công các vụ việc về ĐVHD được người dân thông báo đến cơ quan chức năng, tỷ lệ xử lý thành công các vụ việc liên quan đến ĐVHD còn sống và tỷ lệ phản hồi của các cơ quan chức năng địa phương đối với các vụ việc do người dân thông báo.

Nhìn chung, trên mọi tiêu chí đánh giá (tỷ lệ xử lý vụ việc thành công, tỷ lệ xử lý thành công liên quan đến ĐVHD còn sống và tỷ lệ phản hồi), hiệu quả công tác xử lý các vụ việc về ĐVHD do người dân thông báo trên cả nước đã có sự cải thiện trong năm 2022 so với kết quả năm 2021.

Bà Bùi Thị Hà – Phó Giám đốc, ENV cho biết: “Từ khi tiến hành hoạt động đánh giá này, ENV đã nhận thấy sự cải thiện đáng kể trong hiệu quả công tác xử lý vụ việc về ĐVHD do người dân thông báo của các cơ quan chức năng.”

Báo cáo cũng cho thấy mặc dù tỷ lệ phản hồi trung bình trên cả nước vẫn giữ vững ở mức khoảng 97,7%, nhưng trong năm 2022, tỷ lệ xử lý thành công các vụ việc về ĐVHD nói chung là 32,7% và tỷ lệ xử lý thành công vụ việc liên quan đến ĐVHD còn sống là 34,8%. Cả hai chỉ số đều tăng nhẹ so với năm 2021, tuy vẫn thấp hơn so với kết quả ghi nhận năm 2019 và 2020.

Trong năm 2022, tỉnh Quảng Nam vinh dự là địa phương đạt thành tích nổi bật và toàn diện nhất (đứng đầu mọi tiêu chí) trong công tác xử lý các vụ việc do người dân thông báo, với tỷ lệ xử lý thành công các vụ việc nói chung đạt 84,6% và tỷ lệ xử lý thành công liên quan đến ĐVHD còn sống là 94,1% - đều là mức cao nhất ghi nhận trên cả nước. Với việc tích cực xử lý 100% các thông tin vụ việc cùng phản ứng kịp thời sau khi tiếp nhận thông tin, các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Nam đã phát hiện và thu giữ nhiều sản phẩm từ ĐVHD, gỡ bỏ các thực đơn quảng cáo ĐVHD trái phép, đồng thời tịch thu và tiếp nhận chuyển giao 1.172 cá thể ĐVHD còn sống trong năm 2022. ENV chúc mừng các cơ quan kiểm lâm, công an và cơ quan thực thi pháp luật khác tại Quảng Nam vì đã thực thi hiệu quả nhiệm vụ của mình để Quảng Nam đạt được thành tích này trong năm 2022.

Ngoài ra, hai tỉnh Thanh Hóa và Đồng Nai cũng nằm trong số các địa phương có hiệu quả xử lý thông tin vụ việc về ĐVHD do người dân thông báo trong năm 2022 tốt nhất cả nước. Cơ quan chức năng hai tỉnh này đã phản hồi 100% các thông tin vụ việc về ĐVHD do người dân thông báo và đạt tỷ lệ thành công cao cả trong việc xử lý các vụ việc nói chung và các vụ việc liên quan đến ĐVHD còn sống nói riêng.

Đặc biệt, Đồng Nai, Thanh Hóa, Gia Lai, Quảng Nam, Bình Thuận, Bình Dương và Cần Thơ đều là các địa phương phản hồi 100% các thông tin vụ việc do người dân thông báo. Tuy nhiên, tỷ lệ phản hồi cao chỉ thực sự phát huy ý nghĩa nếu “song hành” cùng với hiệu quả xử lý cao, như những kết quả đã được ghi nhận tại các tỉnh Quảng Nam, Đồng Nai và Thanh Hóa.

Báo cáo cũng đánh giá hiệu quả công tác xử lý tại các địa phương ghi nhận số lượng thông tin vụ việc về ĐVHD do người dân thông báo nhiều nhất. Trong đó, các cơ quan chức năng tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, Đồng Nai và Đắk Lắk cũng rất đáng được ghi nhận vì những nỗ lực trong công tác thực thi pháp luật về bảo vệ ĐVHD.

Đáng tiếc, ENV chưa ghi nhận hiệu quả cao trong công tác xử lý các thông tin vụ việc về ĐVHD do người dân thông báo nói chung và vụ việc liên quan đến ĐVHD còn sống nói riêng tại các thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội. Đây là hai thành phố ghi nhận số lượng vụ việc về ĐVHD do người dân thông báo nhiều nhất trên cả nước và do đó các cơ quan chức năng cũng phải đối diện với khối lượng công việc lớn nhất. Trong năm 2022, các cơ quan chức năng ở Thành phố Hồ Chí Minh chỉ xử lý thành công 16,9% các vụ việc về ĐVHD do người dân thông báo và tỷ lệ xử lý thành công các vụ liên quan đến ĐVHD còn sống cũng chỉ đạt 18,1%. Các tỷ lệ này tại Hà Nội lần lượt là 28,3% và 32,8%.

Bà Bùi Thị Hà chia sẻ: “ENV trân trọng cảm ơn cơ quan chức năng các địa phương đạt tỷ lệ phản hồi, tỷ lệ xử lý thành công thông tin vụ việc về ĐVHD nói chung và tỷ lệ xử lý thành công các vụ việc liên quan đến ĐVHD còn sống cao hơn mức trung bình của cả nước, đặc biệt là những địa phương đạt được thành tích nổi bật năm vừa qua. ENV cũng rất mong các cơ quan chức năng trên cả nước tập trung nỗ lực hơn nữa, phấn đấu đưa tỷ lệ xử lý thành công vụ việc về ĐVHD do người dân thông báo trung bình trên cả nước trong năm 2023 đạt 60%”. Bà Hà cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải “phải tận dụng khởi đầu tích cực này để tiếp tục đảm bảo pháp luật được áp dụng một cách nhất quán, lâu dài và triệt để nhằm tiến đến xóa bỏ tình trạng buôn bán ĐVHD trái phép tại Việt Nam.”

Với sự hỗ trợ của USAID, dự án bảo vệ Động vật Hoang dã Nguy cấp do Ban quản lý Các dự án Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT) phối hợp với WWF, TRAFFIC và ENV thực hiện. Báo cáo là một phần kết quả của dự án.