Ngày 09/01/2023, Tòa án nhân dân huyện Đức Trọng (Lâm Đồng) đã tuyên phạt Trương Quang Bích (sinh năm 1977, trú tại huyện Hàn Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận) mức án 18 tháng tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại Điều 244 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 (BLHS).

Trước đó, ngày 01/09/2022, tại khu vực cầu Đại Ninh, Phú An, xã Phú Hội, Công an huyện Đức Trọng đã phát hiện, bắt quả tang đối tượng khi đang có hành vi vận chuyển trái phép 02 cá thể tê tê Java còn sống có khối lượng 9,3 kg. Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an huyện Đức Trọng đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự và quyết định khởi tố bị can Trương Quang Bích và thực hiện các thủ tục cần thiết để truy cứu trách nhiệm hình sự đối tượng này theo đúng quy định của pháp luật. Hai cá thể tê tê sau đó đã được chăm sóc và tái thả về môi trường tự nhiên.

Tê tê Java (Manis javanica) là loài ĐVHD lớp thú được liệt kê trong Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ ban hành kèm theo Nghị định 64/2019/NĐ-CP - cấp độ bảo vệ loài cao nhất theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo đó, mọi hành vi tàng trữ, buôn bán, vận chuyển trái phép động vật hoang dã thuộc Danh mục này đều là hành vi vi phạm pháp luật hình sự tùy theo số lượng cá thể loài bị xâm hại và một số yếu tố khác. Với 2 cá thể loài bị xâm hại và không có các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự khác, hành vi của đối tượng Trương Quang Bích đã đáp ứng cấu thành Tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”, theo quy định tại khoản 1 Điều 244 BLHS với mức phạt từ 1-5 năm tù hoặc phạt tiền từ 500 triệu đồng tới 2 tỷ đồng đối với cá nhân.

Chỉ tính riêng trong năm 2022, Cơ sở dữ liệu vi phạm về động vật hoang dã của Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) đã ghi nhận 113 vụ việc vi phạm liên quan đến hành vi quảng cáo, buôn bán, nuôi nhốt, tàng trữ trái phép tê tê và sản phẩm từ tê tê. Hơn 35% số vụ việc trên (40/113 vụ) được ghi nhận trên không gian mạng. Bên cạnh đó, khoảng 6,4 tấn vảy tê tê đã bị cơ quan chức năng phát hiện, tịch thu từ các vụ vận chuyển, buôn lậu trái phép qua các cảng và cửa khẩu trong năm 2022.