Ngày 14/12/2022, Tòa án nhân dân huyện Đan Phượng (Hà Nội) đã tuyên phạt đối tượng Nguyễn Văn Thao - một “cựu” chủ gấu tại huyện Phúc Thọ 15 tháng tù nhưng cho hưởng án treo với thời gian thử thách là 30 tháng cho hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép 350 lọ mật gấu.

Trước đó ngày 27/05/2022, Đội 2 Phòng Cảnh sát Phòng chống tội phạm về Môi trường – Công an thành phố Hà Nội phối hợp cùng Công an huyện Đan Phượng đã phát hiện, bắt quả tang đối tượng Nguyễn Văn Thao (trú tại phố Mới, xã Phụng Thượng, huyện Phúc Thọ, Hà Nội) đang vận chuyển trái phép 350 lọ mật gấu. Đây là vụ phát hiện thu giữ số lượng mật gấu lớn nhất từng được ghi nhận tại Việt Nam từ trước đến nay. Điều đáng nói là tại thời điểm bị phát hiện, đối tượng Nguyễn Văn Thao đang là một chủ nuôi của 7 cá thể gấu có đăng ký trên địa bàn huyện Phúc Thọ. Đối tượng khai nhận số mật gấu bị thu giữ được đối tượng trích hút trực tiếp từ các cá thể gấu ngựa này. Sau khi bị phát hiện hành vi vận chuyển, buôn bán mật gấu trái phép, toàn bộ 07 cá thể gấu đang nuôi nhốt tại nhà của đối tượng đã được chuyển giao đến trung tâm cứu hộ.

350 lọ mật gấu bị tịch thu khi đang bị đối tượng vận chuyển đi tiêu thụ

Thành phố Hà Nội vẫn đang là điểm nóng nhất của hoạt động nuôi nhốt gấu, với 140 cá thể gấu đang bị nuôi nhốt tại các trang trại tư nhân, chiếm hơn một nửa (54,5%) số lượng gấu đang bị nuôi nhốt trên cả nước. Trong đó, phần lớn số lượng gấu nuôi nhốt tại Hà Nội tập trung ở huyện Phúc Thọ.

Tất cả các cá thể gấu bị nuôi nhốt tại Hà Nội nói riêng và trên cả nước nói chung đều có nguồn gốc bất hợp pháp nhưng đã được đăng ký quản lý với cơ quan Nhà nước. Theo quy định của pháp luật, chủ nuôi chỉ được phép chăm sóc gấu đến hết vòng đời mà không được trích hút, buôn bán mật gấu. Tuy nhiên, vì lợi ích bất chính, nhiều chủ gấu trên địa bàn huyện Phúc Thọ vẫn bất chấp các quy định của pháp luật để trích hút và buôn bán mật gấu trái phép khiến Phúc Thọ trở thành một điểm nóng của tình trạng này và đã bị nhiều cơ quan thông tấn báo chí trong và ngoài nước phản ánh trong thời gian dài.

Bà Bùi Thị Hà - Phó Giám đốc ENV chia sẻ: “Qua vụ án này, ENV hi vọng các chủ nuôi đã nhìn thấy những hậu quả pháp lý nghiêm trọng của việc trích hút, buôn bán mật gấu trái phép để từ bỏ hoạt động này cũng như từ bỏ nuôi nhốt gấu. ENV khuyến khích chủ nuôi chuyển giao gấu cho Nhà nước để cho gấu một cuộc sống mới tốt đẹp hơn trong những ngày cuối đời cũng như tránh những hậu quả pháp lý đáng tiếc cho bản thân và gia đình”.

Đối tượng khai nhận số mật gấu bị thu giữ được trích hút từ các cá thể gấu ngựa nuôi tại nhà

Việc phát hiện, bắt giữ và kết án một chủ gấu có hành vi trích hút và buôn bán mật gấu trái phép tại Phúc Thọ là thành công bước đầu, thể hiện nỗ lực tăng cường quản lý và thực thi pháp luật về bảo vệ gấu của các cơ quan chức năng từ sau khi Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội ban hành Chỉ đạo số 105/UBND-KT ngày 12/01/2022 nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác này. 

Bà Hà cũng chia sẻ thêm: “Số lượng mật gấu đặc biệt lớn bị thu giữ trong vụ án này đã tính chất phức tạp và quy mô lớn của hoạt động trích hút và buôn bán mật gấu tại một số cơ sở nuôi nhốt gấu trên địa bàn thành phố. Là thủ đô của Việt Nam và cũng đồng thời là điểm nóng lớn nhất về nuôi nhốt gấu trên cả nước, ENV tin rằng chính quyền thành phố Hà Nội nói chung và huyện Phúc Thọ nói riêng sẽ đặt ra mục tiêu cụ thể về mặt thời gian và tiếp tục tiến hành các giải pháp toàn diện để giải quyết triệt để tình trạng nuôi nhốt, trích hút và buôn bán mật gấu trái phép trên địa bàn”.

Chính quyền Hà Nội và các địa phương còn gấu nuôi nhốt có thể thực hiện 5 hoạt động sau để chấm dứt tình trạng này:

1. Thường xuyên vận động chủ nuôi chuyển giao gấu cho Nhà nước nhưng cũng thể hiện rõ quan điểm “không bồi hoàn” cho chủ gấu.
2. Tăng cường tần suất và nâng cao hiệu quả kiểm tra, giám sát các cơ sở nuôi nhốt gấu.
3. Kịp thời phát hiện, xử lý dấu hiệu vi phạm tại các cơ sở nuôi nhốt gấu hoặc có tình trạng nuôi nhốt gấu trái phép.
4. Tăng cường hiệu quả răn đe bằng cách phát hiện, bắt giữ và xử lý hình sự các đối tượng trích hút, buôn bán mật gấu và các sản phẩm, bộ phận từ gấu.
5. Nghiêm cấm mọi hoạt động quảng cáo và buôn bán mật gấu; tuyên truyền, vận động người dân sử dụng y học hiện đại hay các loại thảo dược để chữa bệnh.